Daar sta je weer. In de file op weg naar je werk op de bouwplaats in de stad. Voor je lossen twee ronkende vrachtwagens hoge stapels bouwmaterialen. De fietsers erachter happen naar adem. Je kijkt op je horloge. Die vier keukens krijg je vandaag niet meer geplaatst. Dit moet nodig veranderen, want door de verstedelijking neemt het aantal logistieke bewegingen enorm toe. En daar komt bouwverkeer nog bij. Al dat verkeer veroorzaakt files naar en binnen de stad, geluidsoverlast, CO2-uitstoot en luchtvervuiling. Dat kan slimmer. Daarom geeft de gemeente Eindhoven alle ruimte voor een BouwHub van VolkerWessels Materieel & Logistiek (VWML).
Slimmer en schoner
Bouwprojecten in het centrum zijn goed voor de ontwikkeling van een stad, maar de impact op bereikbaarheid, leefbaarheid en duurzaamheid is groot. Sten Camps van SmartwayZ.NL (mobiliteitsprogramma in Zuid-Nederland): ‘De logistiek zorgt voor veel CO2-uitstoot in steden. De lucht in Nederland moet schoner en we moeten de doelen uit het klimaatakkoord halen. Een van de middelen daarvoor is het vaststellen van zero-emissiezones in minimaal 30 grotere Nederlandse steden. Eindhoven doet daaraan mee. Dat betekent dat in 2025 nieuw aangeschafte bestel- en vrachtauto’s emissievrij moet zijn. In 2030 geldt dat voor ál het logistieke verkeer. Met de BouwHub wil Eindhoven het aantal bewegingen verminderen wat zorgt voor minder CO2-uitstoot en betere bereikbaarheid. SmartwayZ.NL ondersteunt de gemeente met kennis en advies bij het project rondom de BouwHub. Daarmee voeren we een van onze kerntaken uit: het in de praktijk brengen van slimme logistieke toepassingen in Zuid-Nederland.’
De beste logistieke volgorde
Slim is de BouwHub zeker. ’Het idee voor de BouwHub ontstond toen VolkerWessels met een nieuw woningbouwconcept (MorgenWonen) een woning per dag wilde gaan bouwen’, legt Bouwlogistiek coördinator Sebastian Hegeman van VWML uit. ‘Voor ons als materieeldienst dé kans om het effect van een goede logistiek te laten zien. We analyseerden het hele bouwproces en vertaalden het naar de beste logistieke volgorde. Dat deden we vervolgens ook voor een groot bouwproject in Utrecht waar de voordelen nog duidelijker bleken. Hiervoor is destijds de eerste BouwHub voor binnenstedelijke bouwlogistiek opgericht. Van daaruit realiseerden we 69% minder ritten de stad in, groeide de beladingsgraad van 40% naar 90%, was er 68% minder stikstof- en CO2-uitstoot en steeg de arbeidsproductiviteit met 39%.’
Winst voor iedereen
Sten: ‘De resultaten uit Utrecht tonen aan hoe goed een BouwHub functioneert. Allereerst omdat de BouwHub de regie voert over de aanvoer van grote materialen voor de ruwbouwfase. Dat voorkomt wachttijden en files door opstoppingen aan de poort van de bouwplaats. In de afbouwfase verzamelt de BouwHub materialen van verschillende leveranciers en levert die gebundeld in dagproductiepakketten op de bouwplaats. Precies op tijd en de benodigde hoeveelheid. Tot slot fungeert de BouwHub als verzamellocatie voor bouwmedewerkers. Dat voorkomt honderden bestelbusjes in het centrum. Alle betrokken partijen winnen ermee. VWML krijgt door de bouwende partij betaald voor hun logistieke dienstverlening, bouwers werken efficiënter, er zijn minder schades op de bouwplaats, een kortere bouwtijd en minder logistieke bewegingen. Bovendien ervaart de stad minder overlast, een betere bereikbaarheid en schonere lucht. Ofwel: een betere leefbaarheid.’
Talentontwikkeling en circulariteit
‘Bovendien speelt de BouwHub in op de arbeidsmarkt. Bouwspecialisten worden steeds schaarser en zijn over het algemeen duurder dan logistiek personeel. Logistieke medewerkers van de BouwHub plaatsen de spullen van de afbouwfase, zoals een nieuwe keuken, op de juiste verdiepingsvloer en uitgepakt. De keukenzetter kan zo direct aan de slag. Dit scheelt tijd en kosten. Nog mooier is als mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt het logistieke werk oppakken’, aldus Sten. Sebastian beaamt dat: ‘Deze BouwHub vraagt om een andere manier van denken. Die bereik je eerder als veel partijen er profijt van hebben. Daarom werken we samen met TalentHub van Level5, onze partner op het gebeid van social return. Via de BouwHub laat je mensen hun talenten ontwikkelen en re-integreren in het arbeidsproces. Dat geeft ze kansen en de bouwwereld belangrijke nieuwe aanwas. We delen ook zaken met onze partners: slim de stad in én uit. Circulariteit speelt daarin een belangrijke rol: welke waarde van materialen kunnen we in de regio behouden.’
Slim samen werken
De BouwHub is een “white label” concept. Dit betekent dat alle partijen, bouwers en toeleveranciers, gebruik kunnen maken van de logistieke diensten en open data. Sten: ‘SmartwayZ.NL heeft veel kennis over data delen tussen overheden en logistieke private partijen. Welke data is nodig, wie mag er gebruik van maken en hoe deel je die real time? Wij ontwikkelen een proces inclusief tools om inzicht te krijgen in de effecten van de BouwHub, waaronder het aantal gereduceerde ritten per bouwer. Die bewijslast heeft de gemeente nodig om te kunnen sturen op reductie. En door het delen van data kunnen er ook privileges gegeven worden aan het bouwverkeer dat via de BouwHub rijdt, bijvoorbeeld een streepje voor bij slimme verkeerslichten. Zo krijgt een slim project met alleen maar winnaars nóg meer winnaars. Een mooi doel om samen aan te werken.’
Dit artikel is op 8 juni 2021 verschenen in Polis Magazine en is een samenwerking van SmartwayZ.NL en VolkerWessels Materieel & Logistiek
