Enorme potentie van (elektrische) fiets
22% van de ondervraagden fietst nu al een of meerdere dagen per week naar het werk, voor woon-werkafstanden tot 7,5 kilometer. 16% pakt soms de elektrische fiets (e-fiets), bij afstanden tot 15 kilometer. Maar liefst 42% van de ondervraagden staat ervoor open om naar het werk te (e-)fietsen. Daarmee is dit het populairste duurzame alternatief voor de automobilist. Drijfveren hiervoor zijn de relatief lage kosten en ‘gezond bezig zijn’. Barrières zijn de snelheid en omstandigheden zoals het weer. Meer ondervraagden overwegen de (elektrische) fiets te nemen als de werkgever hen een fiets zou aanbieden, een reiskostenvergoeding voor de fiets geeft of een oplaadmogelijkheid voor de elektrische fiets op het werk faciliteert. “Dit laat een enorme potentie zien voor de fiets”, zegt Suzanne Otters-Bruijnen (Gedeputeerde Mobiliteit, provincie Noord-Brabant). “Want bijna de helft van de respondenten heeft een reisafstand korter dan 15 kilometer. Met de juiste maatregelen scheelt dat heel veel autoritten.”
Thuiswerken populair alternatief voor de auto
Thuiswerken is nu al een duurzaam alternatief voor de Zuid-Nederlandse automobilist. 39% van de ondervraagden werkt al een of meerdere dagen thuis. 11% van de respondenten geeft aan nog niet thuis te werken, maar daar wel voor open te staan. Belangrijke drijfveren voor dit populaire alternatief zijn het besparen van (reis)tijd en meer flexibiliteit, terwijl het missen van sociaal contact een barrière is. Volgens ondervraagden zou thuiswerken nog interessanter worden als de werkgever een vaste thuiswerkvergoeding aanbiedt en sociaal contact faciliteert, mits het werk hiervoor geschikt is.
Openbaar vervoer en deelscooter minst in trek als duurzaam alternatief voor de auto
Opvallend is dat ondervraagden meer barrières dan drijfveren zien voor het gebruik van het openbaar vervoer en de elektrische deelscooter. Hierdoor zijn zij het minst bereid om de auto voor deze alternatieven in te ruilen. De bus en de trein scoren laag door het gebrek aan snelheid, flexibiliteit en een halte in de buurt of een goede verbinding. De deelscooter scoort met name laag door de hoge kosten. Probeeracties of een (goedkoper) abonnement zouden volgens ondervraagden kunnen werken om meer automobilisten in het openbaar vervoer te krijgen.
Rol werkgevers bij duurzame gedragsverandering onmisbaar
Uit de resultaten komt de belangrijke rol van werkgevers naar voren om duurzame gedragsverandering onder werknemers te realiseren. Bij ieder alternatief overwegen meer ondervraagden de overstap van de auto te maken als de werkgever dit met een of meerdere maatregelen faciliteert. De maatregelen zijn randvoorwaarden. In combinatie met een campagne of interventies gericht op de juiste drijfveren, geeft dit de meeste kans op daadwerkelijk andere reiskeuzes. Het onderzoek biedt gerichte informatie om de juiste campagnes of interventies in te zetten.
Van inzicht naar effectieve gedragsinterventie
Het onderzoek ‘Hoe helpen we de autoforens om anders te reizen?’ is in opdracht van Team Structurele Gedragsverandering en Werkgeversbenadering van SmartwayZ.NL uitgevoerd om meer inzicht te krijgen in de huidige motieven en weerstanden van automobilisten in Zuid-Nederland om niet of duurzamer naar het werk te reizen. Met deze inzichten kan het team partners van SmartwayZ.NL, zoals gemeenten, provincies en onderwijsinstellingen, helpen met het opzetten van effectieve gedragsinterventies en -campagnes die aansluiten bij specifieke doelgroepen. “Partners kunnen kosteloos een beroep doen op ons team met gedragsspecialisten, zowel voor het beschikbaar stellen van kennis als het geven van advies”, roept Rick Baggermans, gedragswetenschapper en teamleider Structurele Gedragsverandering en Werkgeversbenadering bij SmartwayZ.NL, partners van SmartwayZ.NL op. Daarnaast stimuleert het team Zuid-Nederlandse werkgevers om andere vormen van reizen en werken mogelijk te maken. Brabantse werkgevers kunnen daarvoor terecht bij partner Brabant Mobiliteitsnetwerk (BMN). In Limburg kunnen werkgevers aankloppen bij Trendsportal (Noord), Roermond Bereikbaar (Midden) en Zuid-Limburg Bereikbaar (Zuid). Maar liefst 6.457 respondenten deden mee aan het onderzoek, een unieke en representatieve omvang voor de zeven SmartwayZ.NL regio’s in Zuid-Nederland. De resultaten van het onderzoek zijn openbaar beschikbaar, zodat partners van SmartwayZ.NL ook zelfstandig de opgedane kennis kunnen gebruiken bij hun duurzame mobiliteitsprojecten. Lees het rapport. Een samenvatting van het onderzoek is hier te lezen.
